កំណត់ត្រា

Tous les articles de la catégorie កំណត់ត្រា

នំកើតក្ដី ឬ នំអង្គុយអណ្ដែត

Publié août 21, 2020 par HENG Oudom

« នំកើតក្ដី » ឬ « នំអង្គុយអណ្ដែត » អ្នកស្រុកខ្លះថា « នំអង្គញ់អណ្តែត »។ នំខ្មែរនេះ ជាសន្តាននៃ « នំបំពួនស្ករ » គ្រាន់តែស្នូលខុសគ្នា។

បើគេធ្វើនំប្រភេទលើតែតូចៗ អ្នកស្រុកខ្លះ ហៅ « បង្អែមកូនត្រី » ក៏មាន។ នៅខែត្រជាប់ព្រំខណ្ឌសីមាខាងកើត គេហៅថា « បាញ់ចានឿក » ។ (កញ្ញា Huylang Ros: ចា មានន័យថាទឹក ហើយ នឿក គឺ លើ ឬបណ្តែតលើ)។ (កវី ស៊ូ ខេមរិន្ទ ៖ យួន​ហៅនំ​ បាញ់ចូយនឿក trôi​ Nước ប្រែ​ថា​ រសាត់​លេីទឹក​ ឬ​ អណ្ដែត​លេីទឹក​។ trôi​ រសាត់​ អណ្ដែត​ ហើយ Nước​ ទឹក​ )។

ខ្មែរយើង ច្រើនយកដូងទុំមកកោស ហើយចាវស្ករ លាយសណ្តែក កូរចូលគ្នា ធ្វើជា ស្នូល។ នេះសម្រាប់អ្នកមានប្រាក់ធនល្មម ឬអ្នកមានទ្រព្យ។

ចំណែកអ្នកស្រែអ្នកចម្ការ ដាក់តែសណ្ដែក ហើយ អ្នកខ្វះក្សត់ប្រាក់ គេដាក់ត្រឹមដុំស្ករកណ្ដាល។ ប្រភេទចុងក្រោយនេះ គេហៅថា « នំបំពួនស្ករ »។
នំបំពួនស្ករ នេះ គឺអ្នកខ្លះហៅថា « នំផ្លែអាយ » ដែលតូចៗ ប្រើស្ករផែន និងមិនមានទឹកទេ ដាក់កន្ទោងស្លឹកចេក ទទួលទានជាមួយដូង។

Pour avoir un bon livre à lire, ce n’est pas facile.

Publié juin 14, 2020 par HENG Oudom

«Tiger on the Montain» (Le tigre sur la montagne)​ raconte l’histoire d’un garçon de douze ans, épanouit dans une famille très défavorisée en Inde. Il s’appelle Raman. Dans son village, personne ne lit, ni écrit.

Quant à lui, grâce à son père illettré, mais qui croit en l’éducation,  l’envoie à l’école primaire où Raman peut lire et écrire un peu. Avec ce petit bagage, Raman donne des cours gratuitement tous les soirs à ses amis du village.

Un jour, ce garçon veut acheter un nouveau livre. Mais malheureusement,​​ sans moyen pour payer le prix. Il s’oblige à aller chercher des Orchidées dans la forêt pour les vendre afin d’acheter son livre préféré. Il prend tous les risques même s’il sait qu’il y a des tigres dans la forêt et dans la montagne.

On comprend bien que pour avoir un bon livre à lire, ce n’est pas facile et il est encore plus dur pour un enfant de famille pauvre d’accéder à la lecture dans une bonne condition, la plus propice.

Nous voulons que ce bon livre soit accessible à un grand nombre de lecteurs surtout les enfants et les jeunes au Cambodge. Il est prêt à être publié mais on attend le financement. Je pense à vous qui pourriez contribuer à le rendre réel.

N’hésitez pas à me contacter si vous voulez financer ou contribuer à cette publication, ou bien le commander / un pre-order. (Un exemplaire : 6 $)

 

«Tiger on the Montain» est un récit philosophique d’une écrivaine américaine Shirley L. Arora. Elle a accordé une traduction en cambodgien. Le traducteur est un khmer, l’un de mes meilleurs amis, Kien Force Fidele, ingénieur en informatique qui travaille actuellement dans une compagnie privée à la Défense à Paris.

រដ្ឋាភិបាលអ៊ីសឡង់ ចេញចំណាយ២៥% សម្រាប់ដំណើរការផលិតសៀវភៅភាសាជាតិ

Publié décembre 22, 2019 par HENG Oudom

ស្របពេល​ដែល​ការនាំ​ក្រដាស​ចូល​មានការឡើងថ្លៃពី​៧ទៅ​១១ភាគរយនោះ ចាប់ពី​ប៉ុន្មាន​ចុងក្រោយ​នេះ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីសឡង់ បានសម្រេច​ជួយចេញចំណាយប្រមាណ២៥ភាគរយ សម្រាប់ដំណើរការផលិតសៀវភៅជាភាសាជាតិ ឆ្នាំ២០១៩នេះ។ អ៊ីសឡង់ ជា​ប្រទេស​កូន​កោះនៅ​អឺរ៉ុប មិន​មាន​ទម្លាប់​កាប់​ដើមឈើ​ធ្វើ​ក្រដាសនោះទេ គឺច្រើន​តែទិញ​ក្រដាស​នាំចូល​ ឬ​ផលិត​សៀវភៅ​នៅបរទេស ហើយ​នាំចូលស្រុក។

ពលរដ្ឋ​អ៊ីសឡង់ និយម​អាន​និង​សរសេរ​ណាស់។ អ្នកនិពន្ធស្រុកនេះ និងពលរដ្ឋទូទៅ ដឹងខ្លួនថា ដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋអ៊ីសឡង់ទៅបាន គឺត្រូវអានសៀវភៅ។

ពលរដ្ឋអ៊ីសឡង់ម្នាក់ ក្នុងចំណោម១០នាក់ បាននិពន្ធនិងបោះពុម្ព យ៉ាងហោចសៀវភៅមួយចំណងជើង ក្នុងមួយជីវិត។ ទម្លាប់អាននិងសរសេរសៀវភៅ គឺជាសរសៃឈាមរបស់ពលរដ្ឋនេះ។

 

អំណោយសម្រាប់ជូនគ្នាទៅវិញទៅមក គឺសៀវភៅ។ ពិសេស បុណ្យណូអែលនិងបុណ្យឆ្លងឆ្នាំ គឺសៀវភៅគរដូចភ្នំ។ បដាសរសេរពេញស្រុកថា «ភ្នំសៀវភៅ»។ ក្នុងចំណោម​១០នាក់ដែល​ធ្វើ​អំណោយឱ្យ​គ្នា គឺ​មាន​៧នាក់ ឱ្យ​ជា​សៀវភៅ។​ ក្នុងឱកាសបែបនេះ សៀវភៅលក់ដាច់ ប្រមាណមួយភាគបី នៃចរាចរណ៍សៀវភៅនៅអង់គ្លេស ឬនៅអាល្លឺម៉ង់។
តែគួរជ្រាបថា អ៊ីសឡង់ ជាកូនកោះតូចមួយនៅអឺរុប និងមានប្រជាជនតែជិត៤០ម៉ឺននាក់ តែប៉ុណ្ណោះ។

ការ​យល់​ឃើញ​ខ្លះៗ​ចំពោះ​អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ​បច្ចុប្បន្ន

Publié août 9, 2015 par HENG Oudom

ខ្ញុំ​បាន​​សាកល្បង​​សាក​​សរសេរ​​ជូន​​បង​​ប្រុស​​ម្នាក់ ដើម្បី​យក​​ទៅ​បកប្រែ​​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​​ក្នុង​​សៀវភៅ​​​ប​រទេស​​​ក្រប​ខណ្ឌ​អ្នកនិពន្ធ​អាស៊ាន​​។ ទាំង​​មមា​ញឹក​​ខ្លាំង​​​នៅ​ការិយាល័យ​និពន្ធ​របស់វិទ្យុ​បារាំងអន្តរជាតិ​ RFI ខ្ញុំ​បាន​​បញ្ចេញ​ការ​​យល់​​ឃើញ​​ខ្លះៗ​​ក្នុង​សំណេរ​ខាង​ក្រោម​​នេះ។

11873943_939350736111766_247677313_nគេ​ទំនង​ជា​អាច​នឹង​លំបាក​យល់បន្តិច​ពី​អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ប្រសិន​បើ​ពុំ​មាន​មូលដ្ឋាន​ខ្លះ​ពី​សង្គម​ខ្មែរ និង​ដំណើរ​វិវត្ត​នៃ​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ប្រទេស​​ខ្មែរ ក្នុង​រយៈកាល​​ប៉ុន្មាន​ទសវត្ស​ចុង​ក្រោយ​នេះ​។

ជាការពិត កម្ពុជា ធ្លាប់​មាន​ប្រវត្តិ​រុង​រឿង​ជា​មហានគរ​ក្នុង​អតីតកាល ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​នេះ​ធ្លាក់​​ដុន​ដាប​វិញចាប់​ពីក្រោម​សម័យ​អង្គររហូត​មក ហើយ​​រវាង​ឆ្នាំ​១៩៧០មក ​ដោយសារ​​ជំនោរ​មនោគមនវិជ្ជា​នយោ​បាយ​ មហិច្ឆតា​ស្រេក​ឃ្លាន​អំណាច​របស់​ក្បាលម៉ាស៊ីន​នយោ​បាយ​​​ខ្លះ និង​ការ​ប្រទាញ​​ប្រ​ទង់​គ្នា​រវាង​ប្លុក​សេរីនិងប្លុក​កុម្មុយនីស្ត។ កម្ពុជាមាតុភូមិ​ខ្ញុំ​ ធ្លាប់បាន​​ឆេះរលេះ​រលួយ​នៅ​ចន្លោះ​ឆ្នាំ​១៩៧០ វារចេញពី​នរកនៅឆ្នាំ១៩៧៩ និង​ដើរ​អូស​ជើងយ៉ាង​លំបាកលំបិន ទម្រាំ​បាន​ភ្លក្ស​រស​ជាតិ​សន្តិភាព​ឡើងវិញ​ ក្រោយ​​​​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​១៩៩៣ ដែល​​ជួយ​ជ្រោម​ជ្រែង​ពី​អង្គការ​សហប្រជា​ជាតិ​។

ទោះយ៉ាងណា​ក្តី​ ក្រោយ​ការ​រលំរលាយ​​ទៅ​នៃរបប​ប្រល័យពូជសាសន៍​          អ្នកនិពន្ធ​អក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរភាគច្រើន​សរសេរ​ស្ថិត​​នៅ​ក្នុង​សម្ពាធ​និង​បន្ទាត់​នយោបាយ​។ ចំពោះ​ស្មេរ​ណា​ដែល​ងាក​រេ​ពី​គំនូស​ទាំង​នោះ អាច​នឹង​មិន​សូវ​មាន​ល្អ​ផលទេ​​ចំពោះកម្រិត​​ជីវភាព និង​សុវត្ថិភាព​ផ្ទាល់​តែម្តង។ ក៏ប៉ុន្តែទិដ្ឋភាព​ទាំង​នេះ ហាក់​មិន​សូវ​នៅ​លង​បន្លាច​​អារម្មណ៍​អ្នក​និពន្ធ​និង​កវី​ខ្មែរ​ជំនាន់​ថ្មី​ប៉ុន្មាន​ទេ។​ ដោយ​ហេតុ​ថាប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ​ សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិតាមទីសាធារណៈនិងតាម​​រយៈ​​សំណេរ​ជា​ដើម ហាក់​កំពុងតែ​រីក​ស្គុះស្គាយ​ គួរឱ្យ​កត់​សម្គាល់។ ក្នុង​នាម​ជាអ្នក​ប្រើ​ភ្នែក​ ខួរក្បាល និង​បេះ​ដូង​ សង្កេត​មើល​សង្គម ខ្ញុំ​ពិត​ជា​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ចំពោះ​វាសនា​អក្សរ​សិល្ប៍​​របស់​មាតុភូមិខ្ញុំ​ ដែល​អាច​នឹង​រក​ឃើញ​ភាពរុង​រឿង​ជា​មិន​ខាន​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ​​។

          យ៉ាងណា​ក៏ដោយ​ចុះ បើ​និយាយ​ពី​ទិដ្ឋភាព​អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន យើង​នៅតែមើល​ឃើញថានៅមានបញ្ហា​មួយ​ចំនួន​ដែល​​ហ្វ្រាំង​បង្អាក់​ដំណើរ​ មិន​ឲ្យ​អក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ​ដើរ​រលូន​ទៅ​រក​វឌ្ឍនាភាព និង​ទំនើប​ភាព​បាន​។

ចំណោទ​ជា​ដំបូង​គឺការ​បោះពុម្ពផ្សាយនិង​ការ​ចម្លង​ស្នាដៃ​។ ការបោះពុម្ព​​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​​សៀវភៅ​ បើ​ទោះបី​ជា​មាន​ភាព​ងាយ​ស្រួលចេញ​ផ្សាយ​ស្នាដៃ​ក៏ពិត​មែន ដោយ​សារតែ​មាន​រោងពុម្ពនិង​គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ព​ព្រោង​ព្រាត ក៏ប៉ុន្មាន​សៀវភៅ​ដែល​ចេញមក នៅ​មាន​កម្រិត​ស្ទើរនៅឡើយ​ទាំង​ខ្លឹមសារ​និង​រូបភាព​ខាង​ក្រៅ​។ មាន​តិចណាស់​ ​សៀវភៅ​ដែលរចនា​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ទាក់​ទាញ​ និង​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​ចិត្ត​ចង់​អាន​និង​យក​រក្សា​ទុក​។​ សូម្បីតែ​សន្លឹក​សៀវភៅ​ ក៏​ខ្លះ​នៅ​មិនទាន់​មាន​បទដ្ឋាន​ស្តង់ដារ​នៅឡើយ។ នេះ​ក៏​អាច​មក​ពី​កង្វះ​ធន​ធាន​​និងអ្នក​ជំនាញ​ខាងផលិត​​សៀវភៅ​ផង​ក៏​អាច​ថា​បាន។

មិន​តែប៉ុណ្ណោះ ការ​លួច​ចម្លង​ស្នាដៃនិងថត​ចម្លងទៅ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម ក៏​នៅតែ​មិន​ទាន់​​បាន​រឹត​បន្តឹង​ឱ្យ​មែនទែន​នោះទេ។ ពោល​គឺ​តិច​ណាស់​ដែលឈ្មួញ ​អ្នក​លួច​​ចម្លង​វណ្ណកម្ម​របស់​អ្នកនិពន្ធ ត្រូវ​បាន​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ចាត់​វិធានការ​ធម៌​ក្តៅ។ ដូច្នោះ​​ហើយ ការ​ចម្លង​វណ្ណ​កម្មហាក់​ក្លាយ​ជា​រឿង​ធម្មតា ហើយ​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នកនិពន្ធ​ដែល​ចំណាយ​ពេល​និង​ថវិកា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​​សម្រាប់​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​ បាត់​បង់​ចំណូល និង​ធ្លាក់​ទឹក​ចិត្ត ឥត​សង្ឃឹម​។

រី​ឯ​​ការ​បង្រៀនបណ្តុះ​បណ្តាលអ្នកនិពន្ធឱ្យ​​ជាប់​លាប់ និង​មាន​សាលា​បណ្តុះ​បណ្តាល​​វិជ្ជា​និពន្ធជាក់លាក់​ដែល​មាន​គុណភាព​និង​ប្រសិទ្ធ​​ភាពនោះ ក៏​នៅ​មាន​ការ​​ខ្វះ​ខាតទៅ​ទៀត​​។ មានដែរ​! តាម​សមាគម​​ទ្រ​ទ្រង់​សកម្មភាព​សរសេរ​មួយ​ចំនួនដែល​ខំ​រក​ជំនួយ​ពី​នេះបន្តិច​ពីនោះ​បន្តិច មក​រៀប​ចំ​វគ្គ​សិក្សា​ខ្លីៗ និងធ្វើ​​សិក្ខាសាលា​ចែក​រំលែក​ខ្លះ​។ ក៏ប៉ុន្តែ​វាមិន​គ្រប់​គ្រាន់និង​ស្ថិតស្ថេរ​ប៉ុន្មាន​ទេ។​

ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​ ទាំង​អ្នក​សរសេរ​អាជីព​ឬ​មិន​អាជីព​ក្តី ដែល​មាន​មិនច្រើន​ផង​នោះ ត្រូវ​គេ​មើល​ឃើញថា​ហាក់​បាន​​បែង​ចែក​ជា​គ្នាក្រុម​តូចៗ និង​តាម​ទំនោរ​និន្នាការ​ផ្សេងៗគ្នា។ ការ​មិន​មាន​កន្លែង​ជួប​ជុំ​គ្នា​ជាក់​លាក់និង​ទៀត​ទាត់នោះ​​ ក៏​កាន់តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួក​គេ​ឃ្លាតឆ្ងាយ​ពី​គ្នា​ទៅទៀត។ ការ​មិន​សូវ​បង្ហាញ​ភាពកៀកជិត​គ្នា​និង​សាមគ្គី​រួម​កម្លាំង​​គ្នា ធ្វើ​ឱ្យ​សំណេរ​ដែល​ពួក​គេ​ម្នាក់​ៗ​បញ្ចេញ​មក​នោះ​ ក៏​មិន​មាន​ភាព​ល្អិតល្អន់និងគ្រប់ជ្រុង​​ជ្រោយ ដោយ​សារ​តែ​មិន​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​យោបល់និង​ចូលរួម​បញ្ចេញ​គំនិត​គ្នា។ ផ្ទុយ​ពីនេះ ខ្ញុំ​បាន​សង្កេត​ឃើញថា សៀវភៅឬរឿងភាពយន្ត​​ល្បីល្បាញនីមួយៗ​របស់​បស្ចិមលោក​ ទម្រាំ​ចេញ​ផ្សាយមួយៗ​​ មាន​ការ​ចូលរួម​សរសេរ​ ឬ​ឱ្យ​យោបល់​ពី​អ្នកនិពន្ធ​និង​អ្នក​មាន​ពិសោធន៍​ច្រើន​នាក់​ណាស់​។

បើ​យើង​ងាក​ទៅ​និយាយ​ពី​កម្រិត​​សមត្ថភាពរបស់​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរវិញ។ ទាំង​ខ្ញុំ​ទាំង​គេ ខ្ញុំ​ទទួល​ស្គាល់​និង​មើល​ឃើញថា ហាក់​នៅ​មាន​ទាន់​មាន​ភាពទូលំទូលាយ​និង​ជ្រៅ​ជ្រះ​នៅឡើយ​ទេ បើនិយាយ​ត្រឹមតែ​​ផ្នែក​ភាសា​បរទេស​ ដែល​ជា​យាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នកនិពន្ធ​​ខ្មែរ​គ្រប់​រូប​ អាច​បើក​ចំហ​ជើង​មេឃនិង​ក្រេប​យក​ទស្សនៈដើមឬថ្មី​ៗ​របស់​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍតាម​ចរន្ត​ភាវូប​នីកម្ម។ អ្នក​និពន្ធ​​អាជីព​ដែល​អាស្រ័យ​រស់នៅ​​នឹង​ដង​ប៉ាកកា ឬហៅថា អ្នក​និពន្ធ​អាជីព​ជើង​ចាស់​​នោះ បាន​ចេះ​ខ្លះ​ដែរ ភាសា​បារាំង ឬវៀតណាម ប៉ុន្តែ​មិន​សូ​វបា​នប្រើ ក៏​​រឹល​ទៅវិញ​ ហើយ​ភាសា​អង់គ្លេស ក៏​មិន​ចំណាប់​ទៅទៀត។ មាន​អ្នក​និពន្ធ​រៀម​ច្បង​តិច​តួច​ប៉ុណ្ណោះដែល​ចេះ​ច្បាស់​លាស់ភាសា​អង់គ្លេស បារាំង វៀតណាម ថៃ ចិន ជប៉ុននោះ ហើយ​​បើ​អ្នក​ចេះ​ច្បាស់លាស់ គេ​កម្រ​នឹង​ប្រលូក​ជីវិត​ជា​អ្នកនិពន្ធ​អាជីព​នោះឡើយ។ លើស​ពីនេះ ខ្ញុំ​សង្កេត​ឃើញថា អ្នកនិពន្ធ​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ សរសេរ​ច្រើនមុខ​​និង​ច្រើ​នជំនាញ​ពេក ដែល​មិន​មែន​កំណត់​ប្រភេទ​ច្បាស់​លាស់​ថា​ខ្លួនស្ថិត​ក្នុង​​ផ្នែក​រឿង​កុមារ ឬ​ប្រលោមយុវវ័យ ឬក៏​ផ្នែក​ស៊ើប​អង្កេតនិង​វិទ្យាសាស្ត្រ ឱ្យ​ប្រាកដ​ច្បាស់​លាស់​នោះទេ។ ការ​សរសេរ​ច្រើន​មុខ​ពេក ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគេ​ភាគ​ច្រើន​អាច​នឹង​មិន​សូវ​មាន​ពេល​គ្រប់​គ្រាន់​ស្រាវជ្រាវ​លើ​មុខ​ជំនាញ​ណាមួយ​ឱ្យ​ស៊ីជម្រៅនិង​លម្អិតជាក់​លាក់។

          ជារួម​មក ក្នុង​ក្រសែចក្ខុនៃ​អ្នក​ក្តោប​ដងប៉ាកកា​ម្នាក់ និង​អ្នក​ប្រើ​បេះដូង​មើល​សង្គ​មជាតិ​ ខ្ញុំ​គិត​ឃើញថា អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន កំពុងតែ​វារ​គើមៗ តែ​ក៏​អាច​បោល​ស្ទុះ​វឹង​ភ្លាម​បាន​ដែរ បើ​មាន​កត្តា​ជំរុញ​ជាក់​លាក់​និង​និរន្តរភាព។ ទោះ​យ៉ាងណាក្តី​ ខ្ញុំ​នៅ​តែ​មាន​ជំនឿ និង​សង្ឃឹមឆ្ពោះ​ទៅមុខ ចំពោះ​វឌ្ឍនាភាព​អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដោយសារតែ​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​គ្រប់​រូប​ កំពុង​តែ​ពង្រឹង​សមត្ថភាព ពង្រីក​ចំណេះ​ដឹង​និង​ជំនាញ​របស់​ខ្លួន ជា​បណ្តើរ​ៗហើយ​។ មិន​តែប៉ុណ្ណោះ ប្រទេស​កម្ពុជា គឺមិននៅ​​លើកោះ​តែ​ម្នាក់​ឯង​ទេ។ ប្រទេស​នេះ មាន​ទំនាក់​ទំនង​​ស៊ីជម្រៅ​និង​មិត្តភាព​ជាមួយ​ប្រទេស​ជុំវិញ​ពិភព​លោក។ តាម​រយៈសលក​ភាវូបនីកម្មនេះ​ ក៏​នឹង​ជំរុញ​ឱ្យ​ល្បឿន​អក្សរសិល្ប៍ខ្មែររត់​តាម​​គេឯង​ជាក់​ជា​មិន​ខាន​៕​

សរសេរនៅភ្នំពេញ ​ថ្ងៃទី​៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥​

Désespoirs ou Courageux?

Publié février 8, 2015 par HENG Oudom

IMG_2747Je suis assis tout seul sur un ban du jardin de frangipaniers près du bâtiment du Conseil des Ministres. Le boulevard de la Confédération de Russie est juste là. La circulation est importante et bruyante. Des personnes âgées font du jogging, du badminton ou dansent sur une musique rythmée.

Les gens autour de moi sont heureux. Mais pas moi. Peine, souffrance, déception… Je suis triste. Les nuages noirs s’accumulent dans ma tête. Je sature. J’en ai assez. Ai-je des problèmes dans ma tête ? J’ai les mains moites. Mon cœur palpite. J’étouffe. J’ai l’impression que le ciel me tombe sur la tête.

Dieu sait si je traverse un moment difficile ! Je n’ai plus le courage de vivre dans ce monde. Je me sens faible. Je suis amer. Je ne sais plus sur quel pied danser. Je suis découragé et je ne sais pas comment faire pour remonter la pente.

En cet instant, j’ai besoin de quelqu’un qui me comprenne, qui me console et qui me serre dans ses bras. Une personne qui m’aide à trouver le chemin et à m’en sortir.

N’importe qui peut acheter une bague au marché. Mais personne ne peut acheter quelqu’un qui puisse nous comprendre et en qui nous pouvons avoir confiance. J’ai besoin de parler et qu’on me réponde : « Je garderai pour moi tout ce que tu me diras.». Or, j’ai déjà fait confiance. Et les gens ont à chaque fois vendu la mèche.

Durant ma courte expérience, j’ai souvent croisé des personnes médisantes et moqueuses. C’est leur réponse à ma générosité et à ma tolérance. A chaque fois, je dois faire avec et reconstruire une nouvelle amitié. Laisser du temps au temps. Rester debout et ne compter que sur moi-même. Je refais ma vie et crois qu’avec de la persévérance, je peux y arriver.

« Dans la vie, pauvre garçon, il y a des gens qui sont plus malheureux que toi », me dis-je.

Soudain, une grande dame, chemise noire froissée, jupe déchirée, visage ridé, bouche édentée, me donne un sourire radieux.

(correction par mon eneignant de FLE, ci-dessou est mon text origine)

Je m’assois tout seul au ban du jardin des frangipaniers au près des Conseils de Ministres. Comme il est tout près de boulevard des Fédérations de Russie, la circulation fait des bruits et les personnes plus âgées font du joking, dansent avec animateur et musique pour la santé, les autres font du tennis et de sport.

Les êtres vivants sont heureux mais pas moi. La peine, la souffrance… J’ai lugubre. Le temps des nuages noirs est dans ma tête. J’ai des maux en étant très déçu. Je sature et j’en ai assez. Ai-je des problèmes de cerveau ? J’ai les mains moites, la palpitation et je suis vraiment étouffement. J’ai l’impression que le ciel qui tombe sur moi.
Ô combien, je traverse un moment difficile! Ayant des désespoirs, je n’ai plus de courage à vivre dans ce monde. Je me sens faible mentalement en ayant très mal dans la tête. Tout est amer. Je ne sais pas sur quel pied danser. Je me décourage et je ne sais pas comment faire remonter le forte motivé.

Cette instance, j’ai besoins de quelqu’un qui me comprend, qui me console et qui m’embrasse dans ses bras. Je voudrais vraiment la personne qui m’aide pour m’en sortir et qui sait diriger la personne vers le chemin qui est bon.
Certainement, tout le monde peut acheter une barque au marché mais on ne peut pas acheter quelqu’un qui peut nous comprendre. J’ai besoin de parler en toute confidentialité. Pourtant, à mon expérience, les gens vendent la mèche. Je prononce en toute confidentielle et je voulais que la personne me dise : « Moi, tous ce que tu me dis, ça reste en moi ». Ça m’étonnera et je la ferrais confiance. Je l’avais trottée mais je ne trouve personne dans ce monde.
Dans le chemin qui croit, les gens qui je connais dans le chemin de vie, il n’y plutôt que les amis qui parlent mal de toi et qui m’en moque. C’est ça qu’ils me disent merci en contrario à ma générosité et à ma tolérance.

Bon, je dois pallier pour toujours et je reconstruise la nouvelle amitié. Il faut laisser le temps au temps. Rien que la vérité. Je dois être debout et compte sur mes doigts. Je refais ma vie et je crois qu’avec la persévérance, on arrivera jusqu’au bout.

« Dans la vie, pauvre garçon, il y en a des gens qui sont malheureux que toi ». Me dis-je.

Soudain, la grande dame porte la chemise noire froissée, a le visage ridé avec la bouche édenté, mais elle me donne un sourire radieux.

កម្ពុជាអាចនឹងស្លាប់ដោយ«ជំងឺឱកាសនិយម» បើមិនព្យាបាលរោគសញ្ញាពុករលួយ

Publié juin 24, 2014 par HENG Oudom

10511192_679148678805323_5054874170988739587_n

ភ្នំពេញ-អង្គារ៍ ២៤ មិថុនា ២០១៤-

ដោយ ឧត្តម 

វាគ្មិនពីរ​នាក់​​ដែលជា​​មន្ត្រី​របស់​អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបាន​ប្រៀប​ធៀប​ជំងឺ​ពុក​រលួយ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ដូចទៅ​នឹង​ជំងឺ​អេដស៍។  ជំងឺ​អេដស៍ ដែល​គេ​គ្រប់​គ្នា​ដឹង​ថា បណ្តាល​មកពី​មេរោគ​HIV បំផ្លាញប្រព័ន្ធ​ការ​ពារនិង​លូតលាស់​របស់​រាងកាយ ហើយ​សម្លាប់​មនុស្ស​ដោយ​ជំងឺ​ឱកាស​និយម។ មន្ត្រី​ទាំងពីរ​ បន្តថា បើ​មិន​មាន​ចំណាត់​ការ​ត្រឹម​ត្រូវ​និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ទេ កម្ពុជា​អាច​នឹង​ស្លាប់​ដោយ​សារ​ជំងឺឱកាស​និយម​នៃ​រោគ​​ពុករលួយ។ 

ល្ងាចថ្ងៃចន្ទទី២៣ មិថុនា ជាការចាប់ផ្តើមដំបូងនៃវគ្គសិក្សាពីអ្នកដឹកនាំវ័យក្មេងរបស់គម្រោងថ្នៃប្រឌិតថ្មី នៅអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា។ លោក ប៉ិច ពិសី បានធ្វើជាវាគ្មិនចំពោះប្រធានបទ«បញ្ហាប្រឈមចំពោះការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជា»។
ក្នុងបទបង្ហាញរយៈពេលជិត១ម៉ោងកន្លះ នាយកកម្មវិធីនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជារូបនេះ បានលើកឡើងនូវឧបសគ្គប្រឈមធំៗចំនួន៥ដែលរាំងស្ទះដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជា។ ពោលគឺ កង្វះធនធានមនុស្ស ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនគ្រប់គ្រាន់ ប្រព័ន្ធតុលាការដែលមិនអាចជឿទុកចិត្តបាន កង្វះខាត់ហិរញ្ញវត្ថុ និងអំពើពុករលួយ។
ស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់អាវព័ណ៌ប្រផេះខោខ្មៅអ៊ុតភ្លីយ៉ាងស្អាត ប្រដាប់ដោយពាក់វ៉ែនតា និងដៃកាន់មេក្រូផង លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងពន្យល់ចំណុចនីមួយៗយ៉ាងលម្អិត ដូច្នេះថា៖
១-ឧបសគ្គកង្វះធនធានមនុស្ស គឺខ្វះខាតមនុស្សមានសមត្ថភាព ចំណេះដឹង និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់។ ផ្នែកបំណិនជីវិតក៏ពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ ខណៈពេលដែលកម្ពុជានៅជាប្រទេសដែលប្រើកម្លាំងពលកម្មសម្រាប់រកចំណូលនៅឡើយ។
២-ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនគ្រប់គ្រាន់ គឺកម្ពុជាមានប្រព័ន្ធគមនាគមន៍ តែពុំគ្រប់គ្រាន់។ យើងនៅមិនទាន់មានប្រព័ន្ធផ្លូវគោក ទឹក និងអាកាស ល្អនិងមានបទដ្ឋានអន្តរជាតិនៅឡើយ។ យើងគ្មានប្រព័ន្ធទឹកស្អាត មានតែនៅទីក្រុង។ ផ្លូវថ្នល់ក៏នៅសាងសង់តែជាប់រហូត។ ឯផ្លូវទឹកវិញ យើងគ្មានកំពង់ផែសម្រាប់នាវាធំចុះចតទេ ដែលជាហេតុនៃការនាំទំនេញចូលមកកាន់តែថ្លៃ។ ទាំងនេះនាំឲ្យការវិនិយោគចំណាយដើមទុនផលិតច្រើនលើការដឹកជញ្ជូន។
៣-ប្រព័ន្ធតុលាការដែលមិនអាចជឿទុកចិត្តបាន៖ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បានធ្វើការស្ទង់មតិកាលពីឆ្នាំ២០១១ និង២០១៣កន្លងទៅ ឃើញថា ប្រជាជនខ្មែរមិនទុកចិត្តលើវិស័យស្វែងរកយុត្តិធម៌នោះ។ ដូច្នេះ កាលណាប្រជាពលរដ្ឋមិនមានទំនុកចិត្តលើតុលាការនិងនគរបាល ពួកគេនឹងស្វែងរកភាពត្រឹមត្រូវតាមដែលគេយល់ ឬក៏បាតុកម្ម។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាការកាត់ទោសរបស់មហាជនចំពោះជនសង្ស័យថាជាចោរលួច ឬជនរំលោភភេទកន្លងមក ដែលត្រូវបានវាយសម្លាប់ ព្រមទាំងបាតុកម្មទាមទារសិទ្ធនិងដីធ្លីកន្លងមក ដែលនៅបរទេស បាតុកម្មអាចរំលំរដ្ឋាភិបាល ដូចនោះ ខាងអារ៉ាប់ (និទាឃរដូវនៅអារ៉ាប់ Arabe Sprint) លីបី អេហ្សីប ជាដើម។
៤-កង្វះខាត់ហិរញ្ញវត្ថុ ៖ ការផ្គត់ផ្គង់ថវិកាជាតិចំពោះក្រសួងនីមួយៗនៅមានកម្រិតនៅឡើយ បើធៀបទៅនឹងតម្រូវនៃការអភិវឌ្ឍ។ ឯផ្នែកឯកជន ធនាគារ ក៏ពុំអាចផ្តល់ឥណទានដល់ជនស្រទាប់ក្រីក្របានទូលំទូលាយដែរ។
៥-អំពើពុករលួយ៖ ត្រូវបានលោក ប៉ិច ពិសី សង្កត់ធ្ងន់ថា ជាឧបសគ្គចម្បង ដែលកំពុងបន្តរីករាលដាល់គ្រប់ចរន្តឈាមនៃសង្គមខ្មែរ 10509620_679149185471939_6151330747068058196_nទាំងផ្នែកឯកជន អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងផ្នែកអំណាចគ្រងគ្រងរដ្ឋ។
លោកនាយកកម្មវិធីនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជារូបនេះ ហាក់ផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះចំណុចទី៥នេះ ដោយលោកបានពន្យល់លម្អិតដល់សិក្ខាកាមវ័យក្មេងទាំង៣០នាក់។ លោកបានរៀបរាប់ពីមូលហេតុសំខាន់ៗ និងជាទូទៅនៃកំណើតអំពើពុករលួយ ដោយចែកជាពីរផ្នែក គឺផ្នែកបុគ្គលឯកជន និងផ្នែកស្ថាប័នរដ្ឋ។ ចំពោះផ្នែកបុគ្គលឯកជន គឺបង្កឡើងដោយសារការគិតពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនច្រើនពេក ផ្នត់គំនិតសម្ភារៈនិយម ការលោភលន់ អាត្មានិយម ការមិនយល់ច្បាស់ពីអំពើពុករលួយ និងការមិនស្អប់អំពើពុករលួយ។ ឯផ្នែកស្ថាប័នរដ្ឋ គឺភាពធូរលុងនៃការអនុវត្តច្បាប់ ការគេងចំណេញពីសេវាសាធារណៈ លួចម៉ោងរដ្ឋទៅធ្វើការផ្ទាល់ខ្លួន… ជាដើម។
មានបទពិសោធជាង១០ឆ្នាំក្នុងផ្នែកអភិបាលកិច្ចនិងអភិវឌ្ឍសហគមន៍ លោក ប៉ិច ពិសី បង្ហាញពីផលប៉ះពាលនៃអំពើពុករលួយដូច្នេះថា «វានាំឲ្យប៉ះពាលដល់ ផ្នែកតាក់តែងច្បាប់និងគោលនយោបាយ សន្តិសុខសុវត្ថិភាព សេវាសាធារណៈ បរិស្ថាន អភិវឌ្ឍន៍និងសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងសុខុមាលភាព»។
10511372_679149288805262_629093956640170640_nដល់ត្រង់ចំណុចនេះ លោកវាគ្មិន បានគូសបញ្ជាក់ថា «កម្ពុជាអាចនឹងត្រូវដួលរលំ បើមិនចាត់វិធានការប្រឆាំងអំពើពុករលួយឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ»។ ដោយប្រៀបធៀបអំពើពុករលួយទៅនឹងជំងឺអេដស៍ លោកបន្តថា«កម្ពុជាអាចនឹងស្លាប់ដោយសារជំងឺឱកាសនិយមដូចជំងឺអេដស៍ដូច្នោះដែរ»។
ភ្ជាប់នឹងចំណុចនេះ វាគ្មិនបន្ទាប់ គឺកញ្ញា ណារ៉ា សុខេមា បានពញ្ញាក់អារម្មណ៍ថា មានអ្នកខ្លះធ្វើអ្វីមួយខ្លាចខុសគេ ហើយខ្លាចគេថា យើងឆ្កួត 10509540_679149385471919_8483358084243155543_nដូច្នេះពេលគេពុករលួយក៏ពុករលួយតាមគេដែរ។ និយាយដោយស្នាមញញឹមនិងសំណើចផងនោះ កញ្ញាចោទសួរថា «ចុះបើគេកើតអេដស៍ម្តេចមិនទៅកើតអេដស៍នឹងគេដែរទៅ?»
មន្ត្រីវ័យក្មេងក្នុងគម្រោងថ្នៃប្រឌិតថ្មី បន្តថា «កម្ពុជាមានយុវជនច្រើនលើសលុប ជិត៧០ភាគរយនៃប្រជាជនសរុប។ ក្នុងនាមជាយុវជនហ្នឹង តើយុវជនអាចធ្វើអ្វីបានខ្លះសម្រាប់ប្រទេសជាតិ?»។ កញ្ញាសុខេមា បានចែករំលែកគោលការណ៍ទាំង១០ ដែលភាគច្រើនជាបទសោធរបស់នាងផ្ទាល់ និងដែលធ្វើឲ្យនាងមានជោគជ័យមកដល់ថ្ងៃនេះ។ វាគ្មិនវ័យក្មេងរូបនេះ បានប្រលូកនឹងដំណើរឆ្លងទ្វីបជាច្រើនប្រទេសមកហើយ បានប្រាប់ថា ចំណុចទាំង១០នោះគឺ ការស្វែងរកចំណេះដឹង កុំឲ្យគេបូមខួរ ហ៊ានទាមទារ គោលការណ៍សុចរិតភាព ការចែករំលែក ធ្វើការងារស្មគ្រចិត្ត ចំណាប់ផ្តើមដោយមានគំនិតបង្កើតថ្មី ចូលរួមក្នុងដំណើរការអភិបាលកិច្ចល្អ ហ៊ានប្រឆាំងនឹងអំពើមិនល្អ និងលើកទឹកចិត្តអ្នកធ្វើល្អ។ ជាសារចុងក្រោយ ដែលមន្ត្រីរូបនេះ ចងផ្តល់ឲ្យ គឺ ទោះបីយើងមិនអាចធ្វើអ្វីច្រើនធំដុំក៏ដោយ ក៏យើងអាចចាប់ផ្តើមធ្វើល្អបន្តិចម្តងៗ ពីចំណុចតូចៗ ដោយសេចក្តីស្រឡាញ់។

ជាដំណោះស្រាយ ចំពោះបញ្ហាប្រឈមនិងអំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី បានផ្តល់អនុសាសន៍ថា មានតែការរៀបចំប្រទេសឲ្យមានប្រព័ន្ធតុល្យភាពអំណាច និងអភិបាលកិច្ចល្អនោះទេ ទើបកម្ពុជាគេចផុតពីជំងឺពុករលួយ និងឈានឆ្ពោះទៅរកកិច្ចអភិវឌ្ឍ។
នៅក្នុងសេចក្តីសន្និដ្ឋានរបស់វាគ្មិនទាំងពីរ ពួកគេហាក់បានមូរមាត់គ្នាថា បើអំពើពុករលួយពុំអាចលុបបំបាត់ដោយមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ កម្ពុជាអាចនឹងត្រូវស្លាប់ដោយសារជំងឺ របស់សង្គម។ ហើយពួកគេថា យុវជនជាកម្លាំងសកម្មមួយក្នុងដំណើរការជួយកែប្រែបញ្ហាទាំងអស់នេះ៕

 

លោក ព្រាប កុល ត្រៀមចេញ«ថ្នាំព្យាបាលជំងឺពុករលួយ»

Publié juin 23, 2014 par HENG Oudom

Preap Kol

ភ្នំពេញ-ចន្ទ២៣ មិថុនា ២០១៤-

ដោយ ហេង ឧត្តម

 

ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​បើក​វគ្គបណ្តុះ​បណ្តាល អ្នក​ដឹក​នាំ​វ័យក្មេង កាល​ពី​ម្សិលមិញ លោក ព្រាប កុល និយាយថា លោក​នឹង​ចេញ​ផ្សាយ​​ថ្នាំព្យាបាលជំងឺ​ពុក​រលួយនៅ​ពីរខែ​ទៀត។ សេចក្តី​ប្រកាស​នេះ បានធ្វើ​នៅ​ទី​ស្នាក់​ការ​អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា ក្នុង​ក្រុង​ភ្នំពេញ​។

 

ក្នុងពិធី​ដែល​មាន​យុវជន​វ័យ​ក្មេង​ប្រមាណ​៣០នាក់ លោក​នាយកប្រត្តិបត្រ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជារូបនេះ បាន​ប្រកាស​ថា​ «នៅ​ពី​រខាង​មុនទៀត​នេះ ក្រុម​ការ​ងារ​របស់​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជានិង​ខ្ញុំ​នឹង​ចេញផ្សាយ​​ថ្នាំព្យាបាលជំងឺ​ពុក​រលួយ។ យើង​បាន​ធ្វើ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​រោគ​សញ្ញានៃ​ជំងឺ​ពុក​រលួយ​នៅ​កម្ពុជាចំពោះ​គ្រប់​​ស្ថាប័នធំ​សំខាន់ៗ ហើយ​យើង​នឹង​ផ្តល់​ថ្នាំ​ព្យាបាល​»។

លោក ព្រាប កុល បាន​បន្ថែមថា យើង​បាន​សិក្សាស្រាវជ្រាវ​ជាមួយ​អ្នក​ជំនាញពី​ឬសគល់​នៃ​អំពើ​ពុក​រលួយ​ចំពោះ​ស្ថាប័ន​​សំខាន់ៗ ដូចជា ស្ថាប័ន​អំណាច​នីតិបញ្ញត្តិ រដ្ឋសភាពនិងព្រឹទ្ធ​សភា ស្ថាប័ន​អំណាចតុលាការ ស្ថាប័ន​អំណាចនីតិប្រត្តិបត្តិ គណៈកម្មការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត សវនកម្ម​ជាតិ វិស័យ​អប់រំ សុខាភិបាល ទេសចរណ៍ អង្គការភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល…។

បន្ទាប់ពី​ប្រាប់​ពីឬសគល់ ឬ​រោគសញ្ញា​នៃអំពើពុក​រលួយ​ហើយ អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា​នឹង​ផ្តល់​​ដំណោះ​ស្រាយនិង​អនុសាសន៍​ ដែល​លោក ​ព្រាប កុល ពិព័ណ៌នាថា ថ្នាំព្យាបាល។

កន្លង​មកលោក ព្រាប កុល បានធ្លាប់​​ប្រាប់​បណ្តាញ​ព័ត៌មាន​មួយ​ចំនួនថា លោក​នឹង​ប្រកាស​បិទ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជានៅ​ពេល​ណា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ​ចេះ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ។ និយាយ​ក្នុង​សម្តី​បែប​លែង​សើច​ផង លោកក៏​បាន​ពោល​​សាជាថ្មី​ទៀតកាល​ពីរសៀល​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ម្សិលមិញ​ថា «ខ្ញុំ​មាន​មោទនភាព​នឹង​ប្រកាស​បិទ​​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជាជា​ផ្លូវ​ការ ពេល​ដែល​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ យុវ​ជន​ខ្មែរទាំង​អស់​គ្នា​​ចេះ​ចូលរួមសាមគ្គី​​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយដើម្បី​ផល​ប្រយោជន៍​សង្គម​​ជាតិ​ ហើយ​​ខ្ញុំ​នឹង​ទៅ​ដាំ​ត្រកួន​ ឬ​ប្រលិត​លក់​វិញ រកស៊ី​ខ្លួន​ឯង​បាន​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​មិន​ចង់​ទៅ​ធ្វើ​ឧកញា ឬ​ឯកឧត្តម​អ្វី​នោះ​ទេ​»។ ទោះ​យ៉ាងណា​ក្តី លោកក៏​​បាន​ធ្លាប់​និយាយ​ដែរ​ថា អំពើ​ពុក​រលួយនៅ​កម្ពុជា​​​អាច​នឹង​ត្រូវ​កាត់​បន្ថយ​ច្រើន និង​លុបបំបាត់​បាន​ល្អប្រសើរ​ក្នុង​កំឡុង​ពេល​២០ឆ្នាំ​ខាង​មុខ​ទៀត។

​នាយកប្រត្តិបត្រ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជារូបនេះ បាន​លើក​ឡើង​ថា អំពើ​ពុក​រលួយ​​ជា​​ឬសគល់​នៃ​បញ្ហា​សង្គម​គ្រប់​វិស័យ ទាំង​បញ្ហា​ដីធ្លី ការបំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ បរិស្ថាន​ ទេសចរណ៍​ កិច្ច​ការ​អប់រំ គ្រឿងញៀន​… បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៀត សុទ្ធតែ​កើត​ឡើងពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​។

មុន​នឹង​បញ្ចប់​ពិធី​បើក​វគ្គបណ្តុះ​បណ្តាល​អ្នក​ដឹក​នាំ​វ័យ​ក្មេង លោក​ ព្រាប​ កុល បាន​រម្លឹកផង​ដែរ​​ថា​ រោគសញ្ញា និង​ថ្នាំ​ព្យាបាល​អំពើ​ពុក​រលួយ​ទាំង​នោះ​នឹង​ត្រូវ​ប្រកាស ហើយ​ចង​ក្រងបោះពុម្ភ​​ជា​សៀវភៅ ព្រម​ទាំង​​ដាក់​ជូន​សាធារណៈ​ និង​រដ្ឋាភិបាល​ផង​ដែរ នៅ​ពីរ​ខែខាង​មុខ​នេះ​​៕

YLP..

ខ្ញុំចេះតែនឹកគិតដល់សម្តីលោកគ្រូតា ឡៅ ម៉ុងហៃ

Publié janvier 30, 2014 par HENG Oudom

ល្ងាច​នេះ ខ្ញុំ​បាន​ទៅ​ចូលរួម​ស្តាប់​បាថកថា របស់​បណ្ឌិត​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​ ហង់រី ឡូកា (Henri Locard) នៅ​មជ្ឈមណ្ឌលខេមរសិក្សា ស្តីពីទ្រង់​យុគន្ធរ។hqdefault

ខ្ញុំ​បាន​ជួប​លោក​សាស្ត្រ​ផ្ទាល់​ពីរ​បី​ដង​ដែរ នៅវិទ្យាស្ថាន​បារាំង និង​​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​។ ខ្ញុំ​នៅ​ចាំថា នៅ​ឆ្នាំ​២០១២ ពេល​ដំបូង​ដែល​ខ្ញុំ​ជួប​លោក​គឺបន្ទាប់ពី​សវនាការ​យើង​បាន​ទទួល​ទាន​អា​ហារ​ជុំគ្នាជាមួយ​​នឹង​លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុង​ហៃ​។ លោក​បណ្ឌិត​ទាំង​ពីរ​ជាមិត្ត​ជិត​ស្និទ្ធ​នឹង​គ្នា​ណាស់។ ខ្ញុំ​ចាំផង​ដែរថា កាល​ណោះ លោកទាំងពី​រ​បាន​ចេញ​ថ្លៃ​អាហារ​សម្រាប់​ខ្ញុំ ព្រោះលោកនិយាយថា «ក្មួយ​ជានិស្សិត​ មិន​អី​ មិន​ទាន់​មាន​ការងារ​ធ្វើ​ មិន​មាន​ប្រាក់​ខែ ចាំ​ពួក​ខ្ញុំ​ជាអ្នក​ចេញ​ប្រាក់ចុះ»។​ Dr.Henri ajoute « Nous vous invitons ».

ពេល​ជជែ​ក​គ្នា​គ្រានោះ លោកតា ឡៅ ម៉ុង​ហៃ សួរ​ខ្ញុំ​ថា «Vous lisez beaucoup, vous ? តើ​ក្មួយ​ចូលចិត្ត​​សៀវភៅ​ទេ?» ខ្ញុំ​ឆ្លើយ​ថា «ខ្ញុំ​អាន​ច្រើន​ដែរ ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​ចូលចិត្ត​សរសេរ​ដែរ»។ គាត់​បន្ត​ជា​បារាំង​ទៀតថា «ខ្ញុំ​សម្គាល់​ឃើញ​ខ្មែរ​មិន​សូវ​ចូល​ចិត្ត​អាន​ទេ ពិសេស​ក្មេងៗ​ជំនាន់​ថ្មី​»។ យើង​ក៏​និយាយ​ដល់​ការ​ឆ្លើយ​ឆ្លង​សំបុត្រ​តាម​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ដែល​បណ្ឌិត ឡៅ​ ម៉ុងហៃ សរសេរ​សរសើរ​ដល់​គំនិត​របស់អ្នក​វិភាគ​សង្គម លោក តុង សុប្រាជ្ញ ដែល​ផ្សាយ​អត្ថបទ​ពី​ការ​អាន​របស់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ និង​ជន​បរទេស​។

ខ្ញុំ​ជម្រាប​លោក​ថា «ចំពោះ​មិត្ត​ខ្ញុំជាច្រើន​ជា​អ្នក​ចូល​ចិត្ត​អាន និង​សរសេរ ព្រោះ​ខ្ញុំ​បាន​ចូលរួម​ប្រលូក​ខ្លះ​ដែរ​ជាមួយ​ក្រុម​យុវអ្នកនិពន្ធ»។ គាត់ក៏​បាន​សរសើរ​ដែរថា «ល្អ​ហើយ គាត់​សប្បាយ​ចិត្ត​ណាស់​ដែល​បាន​ឮ​ដូច្នោះ»។

ក្រោយ​មក​ខ្ញុំ​ពុំ​ដែល​ជួប​លោក​ទាំង​ពីរទេ។ ចំពោះ​លោកបណ្ឌិត ឡូកា ខ្ញុំ​ទាក់​ទង​គ្នា​ម្តងម្តាល​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិក ហើយ​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ខ្ញុំ​ស្តាប់ឮតែ​​ប្រសាសន៍​លោក​តាម​រលក​ធាតុ​អាកាស ដូចជា​វិទ្យុ RFI, RFA, VOA និង កម្មវិធី​របស់​មណ្ឌលសិទ្ទ​មនុស្ស​ជាដើម។

ល្ងាច​មិញ​នេះទៀត លោក​បណ្ឌិត Locard បាន​ហៅ​ខ្ញុំ​ទៅ​ញ៉ាំ​បាយ​ជុំ​គ្នា ជាមួយ​ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ផ្សេង​ទៀត និង​លោក ​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ដែរ តែខ្ញុំ​មិនបាន​ទៅ ដោយ​ត្រូវ​ត្រឡប់​មក​ផ្ទះ​វិញ ពុំ​អាច​នៅ​យប់​ពេក​បាន។

នឹក​ដល់​ជំនួប ក្នុង​ពេល​សន្ទនា​បន្តិច​ជាមួយនឹង​លោក ​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ខ្ញុំ​បា​ន​រម្លឹក​លោកថា ខ្ញុំ​បាន​ជួប​លោកគ្រូ​នៅ​សាលា​ក្តី​ខ្មែរក្រហម និងបាយ​ពិសាបាយ​ជុំ​គ្នា​ជាមួយ​លោក​គ្រូ Locard ដែរ។ លោក​តា ក៏​នឹក​ឃើញ​ខ្ញុំ។

ក្នុងការ​ជជែក​គ្នា ខ្ញុំ​បាន​សួរ​លោកថា « តើ​លោកគ្រូរស់នៅតែ​ម្នាក់​ឯង​ទេ ឬ​ជាមួយ​គ្រួសារ? ខ្ញុំឃើញ​លោកគ្រូ​សកម្ម និង​ល្បី​ណាស់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ »។

លោកបណ្ឌិតតប​ថា « ខ្ញុំ​រស់​នៅតែ​ម្នាក់​ទេ។ J’habite tout seul et ma famille est en Angleterre ». ឈប់​បន្តិច​លោកបន្តថា « C’est pour la raison de sécurité ».

ស្ងៀម​មួយ​ដង្ហើម ខ្ញុំ​ជម្រាប​លោកថា «លោកគ្រូ​ខ្ញុំ គឺ Gilles Bouchet ធ្លាប់​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​លោកតា​យូរហើយ​កាលពី​ប្រហែល​ឆ្នាំ​២០០០។ គាត់​សរសេរ​លោកគ្រូ​ណាស់ គឺថា ជាមនុស្ស​ម្នាក់​ដែល​ចូលចិត្ត​និយាយ​ត្រង់ គឺ​ថា គិត​ឃើញអ្វី សរសេរ​ហ្នឹង! និង​ហ៊ាន​និយាយ​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​បានគិត »។

KHM_Mr Lao Mong hay_Sovannara_20130801

លោកបណ្ឌិត​អស់​សំណើច និង​ច្បូត​ពុក​ចង្កា​លោក​ដែល​ទុក​តាំងពី​ព្រះករុណា​ នរោត្តម សីហនុ ចូល​ទិវង្គតទៅ ហើយ​លោក​ក៏​ឆ្លើយ​ជា​បារាំង​មួយ​ៗ​ក្នុង​សំនៀង​អ្នកនិយាយ​បារាំង​ដើម​កំណើត​ខ្មែរថា « ក្នុង​នាម​ជា​បញ្ញជនគឺត្រូវ​មាន​លក្ខណៈ​បែប​នេះ​ហើយ។ និយាយ​អ្វី​ដែល​ជា​សម្រាប់​បម្រើ​ប្រយោជន៍​សារធារណៈ​ ដែល​ពុំ​គិតថា ប្រយោជន៍​សួន​តួ​នោះ​ទេ។ បញ្ញវ័ន្ត​ត្រូវតែ​ហ៊ាន​និយាយ​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​បាន​គិត និង​គិតថា ត្រឹម​ត្រូវ​សម្រាប់​បាន​ជាប្រយោជន៍​ចំពោះ​មនុស្ស​ទូទៅ »។

មួយ​សន្ទុះ​ក្រោយ​មក មិត្ត​របស់បណ្ឌិត​ទាំង​ពីរ​ច្រើន​នាំ​គ្នា​ចេញទៅ។

ខ្ញុំ​ចេះតែ​នឹក​គិត​ដល់​សម្តី​លោកតា។